 |
| TAI Hürkuş |
TAI Hürkuş eğitim uçağı SSM ve TAI arasında 2006 yılında yapılan "Türk Başlangıç ve Temel Eğitim Uçağı Projesi" kapsamında geliştirilen bir uçaktır. İsmini Türkiye'de ilk yerli uçağı üreten Vecihi Hürkuş'tan almıştır.
 |
| EASA |
Tek turboprop motorlu ve 2 kişilik uçak, genel kullanım, aletli uçuş, seyrü sefer ve formasyon eğitimlerini gerçekleştirme kapasitesine sahiptir. Uçağın dikkat çeken en önemli özelliklerinden biri EASA ( European Aviation Safety Agency, Avrupa Havacılık Güvenliği Ajansı) tarafından sertifikalanmış olmasıdır. Türkiye'de geliştirdiğimiz herhangi bir uçağımız için daha önce sertifkasyon almamıştık, bu bir ilk. Sertifikasyon süreçlerini yaşamış, yaşamaya devam eden biri olarak söylüyorum, sertifikasyon, uçağı geliştirmek kadar zor ve bazen daha fazla zaman alıyor. (545 adet döküman teslim edilmiş ki bazıları 100'lerce sayfa emniyet analizleri içeriyor)
 |
| Hürkuş C |
Teknik özellikler anlamında da son derece başarılı olan uçak, dijital elektronik gösterge sistemlerine sahiptir. Bu şekilde bir sürü göstergeden kurtularak, her türlü gösterge 2 ana LCD ekran üzerinden pilota gösterilmektedir. Bunun yanında Hürkuş TAI çalışanları tarafından geliştirilen uçuş kontrol yazılımlarını içeren merkezi kontrol bilgisayarlarını kullanmaktadır. Hürkuş'un şu ana kadar basına lanse edilen 3 versiyonu mevcuttur;
- Hürkuş A: Temel Konfigürasyon (EASA şartlarına göre sertifikalanmış versiyon)
- Hürkuş B: Entegre Aviyonikler ile geliştirilmiş konfigürasyon
- Hürkuş C: Yeni Nesil Hafif Saldırı ve Keşif Uçağı
2013 yılında ilk uçuşunu 9,500 ft'de 33 dakika yaparak gerçekleştirmiştir. Sonrasında testlerde toplamda 567 saat uçuş gerçekleştirilmiş ve 35,000 ft irtifalara kadar çıkılarak platform test edilmiştir. 2017 yılında Hürkuş'un ilk teslimatının yapılacağı yakın zamanda savunma bakanı tarafından açıklandı.
 |
| Motoru Geliştiren İlk Kadro |
Hürkuş'un üzerinde PT6A-68T Pratt & Whitney turboprop motoru kullanılmaktadır. PT6A turboprop motoru sınıfının en popüler çift şaftlı turboprop motorudur. Motorun 500 ile 2000 sHP(shaft horse power, şafta aktarılan güç olarak düşünebilirsiniz. Aradaki kayıplar düştükten sonra şaftta kalan güç) güç aralığında şu ana kadar 69 farklı versiyonu 100'den fazla uygulamada kullanılmış ve kullanılmaya devam etmektedir.
1960 yıllarında servise girdikten sonra günümüze kadar 41,000 adet motor üretilmiş ve motorların 335 milyon saat uçuşları mevcut. Bu rakamlar ile motorun gerçekten çok güvenilir olduğunu söylemek lazım. Motorun çok çeşiti olduğu için 3 temel sınıfa ayrılmış, küçük, orta ve büyük diye.
Küçük Sınıf : 600 - 1000 sHP
Orta Sınıf : 1000-1400 sHp
Büyük Sınıf: 1400-1900 sHp
Bu sınıflar arasındaki güç farkını, kompresör hava akışını ve de güç türbin kademelerini arttırarak elde ediyorlar.
 |
| PT6A-68T |
Hürkuş'un üzerindeki motoru incelersek eğer;
- Motor deniz seviyesinde 1600 sHP güç üretiyor
- Motorun itkisi 1014 Nm
- 2 kademe hız düşürme özelliğine sahip dişli kutusu mevcut
- 5 kademe kompresör mevcut bunların 4 tanesi eksenel , 1 tanesi ise sentrifüj
- Motorda tek anüler tip yanma odası bulunmaktadır
 |
| Anüler Yanma Odası |
- Tek kademe gaz jeneratör türbini ve 2 kademe eksenel güç türbini bulunmaktadır
- Gaz jeneratörünün maksimum hızı 39000 devir ve güç türbininin çıkışı 2000 devirdir
- Bu devirlerde örnek bir pervane hızı 1995 rpm olarak belirlenmiş
- Yakıt kontrolü için tek kanallı elektronik kontrol ünitesi bulunmaktadır ve bu ünitenin yedeği mekanik bir sistemdir.
- Motor akrobasi uçuşları yapabilmek için özel yağlama sistemine sahiptir.
- Motor 1823 mm uzunluğunda ve 570 mm çapındadır
- Motorun kuru ağırlığı ise 270 kg'dır
- Motorun maksimum giriş hava sıcaklığı 31 derece olarak deklare edilmiş yani sıcak günlerde motor güç kesecektir
Motor kesik halde videoda görülebilir.
COMMENTS