 |
| Turboşarj ve Egzoz Yüksek Yüklerde Isınır |
Motorun çalışmasında temel olarak, ne hava verirseniz, o kadar yakıt yakabilirsiniz, yani ne kadar ekmek o kadar köfte. Büyük motorlar, daha fazla hava alabildikleri için daha fazla güç verirler. Küçük motorların büyük motorlar kadar güç verebilmeleri için, en büyük amacımız motora daha fazla hava girmesini sağlamak.
Benzinli motorlar stoichiometric (lamda 1, 14.6 hava yakıt oranı, AFR) oranda verimli çalışabildikleri için (buji ateşlemeli yanma olmasından dolayı), turboşarj ünitesine ihtiyacı daha azdır. Dizel motorlarda ise yanmanın verimli gerçekleşmesi için stoichiometric oranlar yeterli değil, daha fazla havaya ihtiyacı var motorun. Bundan dolayı turboşarjın, dizel motorlarda önemi artmaktadır.
İlk önce şemaya bakıp, bölgeleri tanıyalım:
 |
| Turboşarj Çalışma Şeması |
- Kompresör girişi: Bu bölgeden dış ortamdan alınan hava, kompresörün içerisine alınıyor. (Not: Motorların güç değerleri belirtilirken, giren hava sıcaklığı 25-30 dereceler arasında olduğu durumlarda alınan ölçümlerle söylenir.)
- Kompresör çıkış: Kompresörden çıkan hava sıcaktır, turbo daha fazla bastıkça, ortam sıcaklıkları arttıkça, daha sıcak hava çıkar. Sıcak hava intercooler (Türkçesi: ara soğutucu, bundan sonra böyle diyelim) vasıtasıyla soğutulur, hava normalden sıcaksa, yeterli soğutma olmaz
- Ara soğutucu: Sıkışan ve de sıcaklığı artan havanın soğutulmasına yarar
- Emme Manifoldu: Aslen motorda her şey burada başlıyor, yüksek basınç daha fazla hava demek, daha fazla hava daha fazla güç demek. Giren havanın sıcaklığı da basıncı kadar önemli, motora giren havanın sıcaklığı artarsa yoğunluk düşer, düşük yoğunluk daha az hava demek basit. Bundan dolayı iyi bir ara soğutucu, motor performansını arttırır.
- Egzoz Manifoldu: Yanma sonucu buradan sıcak hava çıkar, çıkan sıcak hava motoruna göre 1000 dereceleri bulabilir.
- Türbin Giriş: Egzozdan çıkan sıcak hava turboya girer. Giren havanın ısısı, turboyu enerjilendirmeye yarar. Yani yüksek sıcaklıklarda turbo daha fazla enerji sahibidir ve de daha iyi basar. Hani turbo düşük devirlerde basamaz ya, bundan dolayı.
- Turbo çıkış: Artık egzoz enerjisini kullandık ve de geri kalanını dışarı gönderiyoruz.
,
Turbonun Parçalarını Tanıyalım:
 |
| Turboşarj Parçaları |
- Bilyalı Rulmanlar: Dönen parçaları bir arada tutar ve de kontrol eder
- Yağ giriş
- Türbin Salyangozu: Turboya gelen sıcak havayı alıp, türbine yönlendirir
- Türbin Tekeri: Egzoz enerjisini şafta iletir ve kompresörün dönmesini sağlar
- Orta Gövde: Dönen cisimleri destekler
- Yağ çıkışı
- Kompresör gövdesi: sıkıştırılmış havayı motora gönderir
- Kompresör tekeri: sıkıştırılmış havayı motora pompalar
- Arka Tabaka: Kompresör gövdesini destekler
COMMENTS